Ik heb autisme

Hoe is het om autisme te hebben? Voor wie is dit lastig? Voor de persoon met autisme zelf of voor zijn/haar omgeving? In het kader van de autismeweek, 27 maart t/m 4 april 2021, wil ik dit onderwerp graag onder de aandacht brengen.

Blogsreeks autismeweek:
– blog 1 – Ik heb autisme
– blog 2 – Ik ben Timo en ik heb autisme
– blog 3 – Autisme en naar school gaan
– blog 4 – Therapie voor autisme
– blog 5 – Autisme en een vervolgopleiding

Tot in de vroege jaren ‘90 was er niet veel aandacht voor autisme. Pas na het succes van de film Rain Man uit 1988 kwam hier meer onderzoek naar. Inmiddels weten en begrijpen we meer.

Kenmerken van autisme

Mensen met autisme hebben een andere informatieverwerking in de hersenen. Kenmerken zijn te vinden in drie gebieden. Deze komen bij alle mensen met autisme in meer of mindere mate voor:

• Sociale interactie en verbeelding: ze zijn bijvoorbeeld erg in zichzelf gekeerd of maken geen oogcontact met anderen; ze kunnen zich moeilijk inleven in andere mensen. 
• Communicatie en (lichaams)taal: ze herkennen vaak geen gezichtsuitdrukkingen (boos, blij, verdrietig), hun taalontwikkeling is vaak vertraagd en afwijkend; ze nemen figuurlijke uitspraken letterlijk.
• Stereotiepe interesses en gedrag: Ze kunnen bijvoorbeeld helemaal opgaan in een bepaalde activiteit, zodat nergens anders aandacht meer voor is. In hun gedrag zijn vaak herhalende patronen te herkennen.

Sinds 2013 worden verschillende vormen van autisme onder één categorie genoemd: Autisme Spectrum Stoornis of ASS (helaas brengt dit geen lichamelijke voordelen met zich mee). Elke vorm van autisme heeft zijn mooie kanten, uitdagingen en eigen kenmerken.

Klassiek autisme

De variant waar veel mensen aan denken wanneer autisme genoemd wordt. Ook wel het syndroom van Kanner genoemd, naar het onderzoek van Leo Kanner. Vanaf een leeftijd van 18 maanden is een (vaak sterke) achterstand of afwijking te merken op het gebied van sociale en empathische contacten, ontwikkeling van communicatie en gedrag. In ruim 60% van de gevallen wordt geconstateerd dat mensen met klassiek autisme een lage tot gemiddelde intelligentie heeft. Daarnaast handelen ze vaker dwangmatig, herhalen ze hetzelfde soort gedrag en hebben vaak bijzondere rituelen en/of tics. Met vaker bedoel ik dat het opvallend is, het ‘kenmerkt’ de persoon.

Syndroom van Asperger

Vernoemd naar dr. Hans Asperger. De verschijnselen van het syndroom van Asperger lijken met name op die van (klassiek) autisme. Er zijn echter een aantal belangrijke verschillen. Zo is bij mensen met Asperger de spraak- en taalontwikkeling normaal of zelfs heel goed. Vaardigheden om een zelfstandig leven te kunnen leiden, ontwikkelen vaak normaal. Daarnaast hebben zij een gemiddelde tot (zeer) hoge intelligentie en is er vaak sprake van stereotiepe interesses, die overigens heel veel verschillende onderwerpen kunnen bevatten.

PDD-NOS

Pervasive Development Disorder – Not Otherwise Specified. Dit is een restcategorie waarbij iemand wel degelijk binnen het spectrum valt op het gebied van sociale interactie en communicatie, maar niet helemaal voldoet aan de specifieke criteria voor één van de andere vormen van autisme.

Volgende week stel ik je graag voor aan een oud leerling van Studiescool. Hij heeft autisme. Aan hem heb ik de volgende vraag gesteld: ‘Zou je het leuk vinden om iets over autisme te schrijven?’

Aan de verhalen van Timo zal ik niets veranderen. Ik wil ze authentiek houden waardoor ik Timo in zijn prachtige waarde laat. Wat ik met deze blogreeks hoop te bereiken is dat je je kan verplaatsen in de gedachtengang van iemand die dagelijks wordt geconfronteerd met een buitenwereld die anders werkt dan voor hem/haar logisch is. 

Manon Ruardij